Ngành An toàn lao động đang trở thành lựa chọn nghề nghiệp hấp dẫn khi hàng loạt doanh nghiệp bắt buộc tuyển dụng nhân sự chuyên trách theo quy định pháp luật.Từ công trường xây dựng đến nhà máy sản xuất, đâu đâu cũng cần đến đội ngũ chuyên trách có kiến thức và kỹ năng chuyên môn. Vậy ngành An toàn lao động đang mở ra những cơ hội gì và tiềm năng phát triển ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây.
1. Ngành an toàn lao động là gì?
Vượt xa hình ảnh một người đi nhắc nhở đội mũ bảo hộ, ngành An toàn lao động (Occupational Safety and Health – OSH) là một lĩnh vực khoa học kỹ thuật liên ngành, ứng dụng các nguyên tắc kỹ thuật, pháp lý, y tế và quản trị để tạo ra một môi trường làm việc an toàn.
Chuyên gia an toàn lao động là người sử dụng kiến thức chuyên môn để:
- Nhận diện mối nguy (Hazard Identification): “Soi” ra những yếu tố tiềm ẩn có thể gây hại. Ví dụ: một sàn nhà trơn trượt, một hệ thống điện không được che chắn, một quy trình vận hành máy móc phức tạp.
- Đánh giá rủi ro (Risk Assessment): Phân tích xác suất xảy ra và mức độ nghiêm trọng của mối nguy đó để xác định mức độ ưu tiên xử lý.
- Kiểm soát rủi ro (Risk Control): Áp dụng các biện pháp theo hệ thống phân cấp ưu tiên (Hierarchy of Controls): Loại bỏ -> Thay thế -> Biện pháp kỹ thuật -> Biện pháp hành chính -> Trang bị bảo vệ cá nhân (PPE).
2. Học ngành an toàn lao động học gì?
Để trở thành chuyên gia có khả năng nhận diện và kiểm soát rủi ro, sinh viên ngành An toàn lao động cần được trang bị hệ thống kiến thức liên ngành vững chắc. Tham khảo từ chương trình LDA – E-learning ngành bảo hộ lao động của Trường Đại học Công Đoàn. Chúng ta có thể thấy rõ các khối kiến thức cốt lõi mà một kỹ sư an toàn lao động tương lai sẽ được trang bị:
Kiến thức cốt lõi & quản lý:
- Tổng quan về An toàn – Vệ sinh lao động (ATVSLĐ).
- Vệ sinh lao động và Sức khỏe nghề nghiệp.
- Hệ thống quản lý an toàn (ví dụ: ISO 45001).
Kỹ thuật an toàn chuyên ngành:
- Kỹ thuật an toàn trong Xây dựng.
- An toàn Điện.
- An toàn Hóa chất.
- Kỹ thuật phòng chống cháy nổ.
Kiến thức kỹ thuật bổ trợ & môi trường:
- Nền tảng: Cơ học lý thuyết, Kỹ thuật Điện – Điện tử.
- Ứng dụng: Kỹ thuật chiếu sáng công nghiệp, Kỹ thuật xử lý ô nhiễm môi trường (nước, khí).
Chương trình học được thiết kế logic và toàn diện, đi từ tổng quan đến chi tiết, từ lý thuyết nền tảng đến ứng dụng thực tiễn. Học viên không chỉ học “cần làm gì” mà còn hiểu sâu sắc “tại sao phải làm vậy”. Chính sự đào tạo bài bản này là nền tảng vững chắc để các chương trình đào tạo uy tín hệ đại học từ xa của Trường Đại học Công đoàn đảm bảo chất lượng đầu ra, cung cấp cho thị trường những chuyên gia an toàn lao động thực thụ, đáp ứng được yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.
4. Ngành an toàn lao động ra làm gì?
Với tấm bằng cử nhân An toàn lao động, bạn có thể đảm nhận nhiều vị trí trong các loại hình doanh nghiệp khác nhau:
- Chuyên viên phụ trách an toàn – vệ sinh lao động tại doanh nghiệp sản xuất, dịch vụ.
- Giảng viên chuyên ngành Bảo hộ lao động tại các cơ sở giáo dục đại học và cao đẳng.
- Cán bộ công đoàn thực hiện công tác giám sát và kiểm tra điều kiện lao động.
- Thanh tra viên thuộc cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực an toàn lao động.
- Giảng viên/Huấn luyện viên an toàn tại các trung tâm huấn luyện được cấp phép, đào tạo các nhóm an toàn theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP.
- Nhân sự chuyên trách tại các tập đoàn quốc tế, công ty liên doanh và doanh nghiệp FDI.
- Kỹ sư an toàn tham gia các dự án xây dựng, công trình hạ tầng.
- Cán bộ nghiên cứu và quản lý tại các viện chuyên ngành, sở ban ngành địa phương.
5. Ngành an toàn lao động lương bao nhiêu?
Theo các nguồn thông tin tuyển dụng và khảo sát thị trường lao động tại Việt Nam mức lương của nhân viên trong ngành an toàn lao động dao động như sau:
- Fresher/Dưới 2 năm kinh nghiệm: 10 – 15 triệu VNĐ/tháng. Chủ yếu làm công tác giám sát, thực thi.
- Chuyên viên (2-5 năm kinh nghiệm): 15 – 25 triệu VNĐ/tháng. Có khả năng lập kế hoạch, phân tích rủi ro, điều tra tai nạn.
- Trưởng nhóm/Giám sát (5-7 năm kinh nghiệm): 25 – 40 triệu VNĐ/tháng. Quản lý đội nhóm, chịu trách nhiệm cho một dự án hoặc một nhà máy.
- Trưởng phòng/Quản lý (Trên 7 năm kinh nghiệm): 40 – 70+ triệu VNĐ/tháng. Vị trí chiến lược, quản lý toàn bộ hệ thống HSE của công ty/tập đoàn. Tại các công ty dầu khí hoặc các dự án EPC lớn, con số này có thể cao hơn đáng kể.
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê (2023) thu nhập bình quân tháng của lao động trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo (nơi nhiều chuyên viên an toàn lao động làm việc) là 7,7 triệu đồng/tháng trong quý II/2023, tăng 4,3% so với cùng kỳ năm 2022. Thu nhập trong ngành xây dựng là 7,8 triệu đồng/tháng (giảm 1% so với quý trước). Những con số này cho thấy mức lương cơ bản của các ngành liên quan, nhưng các vị trí chuyên môn cao như an toàn lao động thường có mức lương cao hơn trung bình.
6. Cơ hội nghề nghiệp ngành an toàn lao động
Ngành an toàn lao động tại Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn. Theo Tổng cục Thống kê (2023), ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và xây dựng hiện sử dụng hơn 8,5 triệu lao động, với nhu cầu nhân sự an toàn lao động tăng 15% trong năm 2024.
Các dự án lớn như sân bay Long Thành, cao tốc Bắc – Nam và các khu công nghiệp ở Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu tạo ra nhiều vị trí cho kỹ sư an toàn, chuyên viên HSE và giám sát an toàn. Các doanh nghiệp FDI như Samsung, LG, hay PetroVietnam ưu tiên tuyển dụng nhân sự có chứng chỉ quốc tế (NEBOSH, IOSH), thúc đẩy nhu cầu về lao động chất lượng cao.
Chính sách nhà nước, như Luật An toàn, Vệ sinh Lao động (2015) và Nghị định 44/2016/NĐ-CP, yêu cầu doanh nghiệp bắt buộc có nhân sự an toàn, mở ra cơ hội cho cả vị trí tư vấn và đào tạo. Xu hướng công nghiệp 4.0 cũng tạo ra các vai trò mới liên quan đến an toàn kỹ thuật số. Tuy nhiên, ngành này đối mặt thách thức về thiếu hụt lao động có kỹ năng chuyên môn, với chỉ 30% nhân sự có chứng chỉ chuyên sâu (JSC, 2024), cùng áp lực làm việc tại công trường và yêu cầu chứng chỉ quốc tế tốn kém.
Để tận dụng cơ hội, người lao động cần đầu tư vào đào tạo, lấy chứng chỉ chuyên môn và phát triển kỹ năng quản lý, công nghệ. Để nắm bắt cơ hội nghề nghiệp trong ngành An toàn lao động, bạn có thể lựa chọn chương trình đào tạo từ xa LDA – E-learning của Trường Đại học Công Đoàn. Với nội dung bám sát thực tiễn và chuẩn đầu ra rõ ràng, chương trình giúp người học chủ động nâng cao trình độ, sở hữu kiến thức liên ngành và sẵn sàng gia nhập thị trường lao động đầy tiềm năng trong trong 5-10 năm tới.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tiềm năng phát triển và cơ hội nghề nghiệp của ngành An toàn lao động, từ đó lựa chọn hướng đi phù hợp cho tương lai.